27 czerwca uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych zakończą rok szkolny, odbierając świadectwa. Choć czerwony pasek na dokumencie bywa postrzegany jedynie jako symbol sukcesu, w praktyce wysoka średnia ocen może mieć realne konsekwencje – zarówno w procesie rekrutacji, jak i przy ubieganiu się o stypendia.

Świadectwo z paskiem. Po co i za co takie wyróżnienie?

Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Edukacji w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, od klasy IV szkoły podstawowej uczeń otrzymuje promocję z wyróżnieniem, jeżeli spełni dwa warunki: uzyska średnią ocen co najmniej 4,75 z obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz bardzo dobrą ocenę z zachowania. Takie świadectwo opatrzone jest biało-czerwonym paskiem i potocznie nazywane „świadectwem z czerwonym paskiem”.

Średnia ocen ma znaczenie

Choć sama obecność paska na świadectwie ma znaczenie głównie symboliczne, średnia ocen już nie. Ma ona wpływ na liczbę punktów uzyskiwanych w rekrutacji do szkół średnich. Kandydat może zdobyć maksymalnie 200 punktów – 100 za egzamin ósmoklasisty i 100 za świadectwo, oceny z wybranych przedmiotów, osiągnięcia i aktywność społeczną. Brane są pod uwagę m.in. oceny z języka polskiego, matematyki i dwóch przedmiotów wskazanych przez szkołę. Dodatkowe punkty przyznaje się także za udział w konkursach, aktywność społeczną oraz właśnie za świadectwo z wyróżnieniem.

Średnia się liczy. Także finansowo

Wysoka średnia ocen otwiera także drogę do różnych form wsparcia finansowego. Najbardziej prestiżowym wyróżnieniem jest Stypendium Prezesa Rady Ministrów, przyznawane uczniowi szkoły kończącej się maturą, który osiągnął najwyższą średnią ocen lub wykazał się szczególnymi uzdolnieniami w jednej dziedzinie wiedzy. Aby je otrzymać, konieczne jest także uzyskanie promocji z wyróżnieniem.

W przypadku stypendiów przyznawanych przez organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego czy fundacje korporacyjne, kryteria różnią się w zależności od regulaminu konkretnego programu. Jak wynika z danych portalu Moje Stypendium, uczniowie szkół podstawowych muszą zazwyczaj legitymować się średnią minimum 5,0, a w szkołach ponadpodstawowych – od 4,5 do nawet 5,5. Oprócz ocen pod uwagę mogą być brane osiągnięcia sportowe, zaangażowanie społeczne czy sytuacja materialna.

Spór o ocenę z religii i etyki

Nowością w roku szkolnym 2024/2025 jest przepis wyłączający oceny z religii i etyki z wyliczania średniej ocen na świadectwie. Zmiana została wprowadzona na mocy nowelizacji rozporządzenia ministra edukacji, jednak spotkała się z kontrowersjami.

Pod koniec maja Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis ten jest niezgodny z Konstytucją. Do dziś jednak wyrok nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw, dlatego – zgodnie z aktualnym stanowiskiem resortu – przepis obowiązuje. Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśla, że mimo wyroku Trybunału, rozporządzenie pozostaje w mocy.

Wątpliwości w tej sprawie sygnalizuje Stowarzyszenie Katechetów Świeckich. Organizacja ostrzega, że niewliczanie oceny z religii do średniej może skutkować falą pozwów składanych przez rodziców. W związku z tym przygotowała wzór wniosku, który można złożyć w szkole, żądając wliczenia tej oceny.

Choć koniec roku szkolnego kojarzy się z czasem podsumowań, dla wielu uczniów świadectwo jest również biletem do kolejnego etapu edukacji lub szansą na finansowe wsparcie. Warto więc pamiętać, że oceny to nie tylko liczby – mogą one realnie wpływać na dalsze możliwości edukacyjne i rozwojowe młodych ludzi.

Zobacz również: Świeccy katecheci swoje, MEN – swoje. Bądź tu mądry i oceniaj

aka

Źródło: PAP